Software Asset Management (SAM) ismiyle de bildiğimiz Yazılım Varlık Yönetimi, yazılım lisanslarının tedarikini, kullanımını ve dağıtımını aktif olarak kontrol ederek ve otomatikleştirerek giderlerinizden en üst düzeyde tasarruf etmenizi sağlayan iş süreçleri kümesidir.
Varlık Yönetimi Süreçlerinde aşina olmadığınız pek çok teknik terimle karşılaşabilirsiniz. Bu temel terimlerin bilmeniz SAM hedeflerinize daha hızlı ve verimli şekilde ulaşmanıza yardımcı olabilir. Bilmeniz gereken en önemli 25 Yazılım Varlık Yönetimi terimini sizler için derledik.
1- DataAdapter ve Data Connector (Data adapter and Data connector)
DataAdapter verileri farklı sistemler ve veri tabanları arasında taşımak için kullanılır. Data Connector, iki farklı sistem veya uygulama arasındaki iletişimi sağlayan aracı bir bileşendir. Verileri bir sistemden diğerine aktararak iki sistemin birbiriyle etkileşime girmesini sağlar. Öte yandan, iki farklı sistemi veya veri tabanını bağlamak için de kullanılır.
2- Keşif Aracı (Discovery Tool)
Keşif aracı, işletmelerin müşterilerini daha iyi anlamak için veri toplamasına ve bu verileri analiz etmesine yardımcı olan bir yazılım türüdür. Keşif araçları, işletmelerin hedef kitlelerini daha iyi anlamalarına ve daha fazla müşteri sadakati ve daha fazla kâr sağlayacak kararlar almalarına yardımcı olabilir.
3- IaaS - Hizmet Olarak Altyapı (Infrastructure as a Service)
IaaS (Hizmet Olarak Altyapı), kullanıcılara sunucular, depolama, ağlar ve yazılımlar gibi isteğe bağlı, sanallaştırılmış bilgi işlem kaynaklarına erişim sağlayan bir tür bulut bilgi işlem hizmetidir. Hizmet Olarak Platform (PaaS) ve Hizmet Olarak Yazılım (SaaS) ile bulut bilgi işlem hizmetlerinin üç ana kategorisinden biridir.
4- Joiners, Movers ve Leavers (JML)
Joiners, Movers, and Leavers (JML), bir çalışan yaşam döngüsünün kilit noktalarında BT varlık durumu ve sahipliğine ilişkin insan kaynaklarıyla ilgili bir izleme sistemidir. JML, şirketlerin bir kuruluş içindeki BT varlıklarının işe alım, katılımdan ayrılma ve hareketini yönetmesine yardımcı olur. Bir çalışanın işe alındığı andan transfer edildiği veya şirketten ayrıldığı ana kadar BT varlık sahipliğinin takibini otomatik hale getirir.
5- Lisans Metrikleri (License Metric)
Lisans metriği, yazılım lisanslarının kullanımını ölçmek için kullanılan bir sistemdir. Yazılım lisanslamanın önemli bir parçasıdır ve kuruluşların ilgili maliyetlerle ne kadar yazılım kullandıklarını anlamalarına yardımcı olur.
6- Lisans Optimizasyonu (License Optimization)
Lisans optimizasyonu, kuruluşların en uygun maliyetli lisanslama seçeneklerini ve yapılandırmalarını kullanmasını sağlamak için yazılım lisanslarını yönetme sürecidir. Mevcut lisans sözleşmelerinin analizini, en iyi lisanslama seçeneklerinin belirlenmesini ve maliyet tasarrufunu en üst düzeye çıkarmak için en uygun lisans yapılandırmasının uygulanmasını içerir.
7- Bilgi Hasatlaması (License re-harvesting)
Bilgi/lisans hasatlaması yöntemleri, mevcut bir yazılım lisansını alıp yeni, onu farklı bir amaç için yeniden kullanma uygulamasıdır. Bu, açık kaynaklı bir projeden lisans alıp o lisansı farklı bir proje için kullanmayı veya mevcut bir kurumsal lisansı alıp onu yine farklı bir uygulama için kullanmayı içerebilir. Lisans hasatlaması, yeni yazılım geliştirirken veya kullanırken zamandan ve paradan tasarruf etmenin bir yolu olabilir.
8- Aşırı Satın Alma (Over-purchasing / Over-licensed)
Aşırı Satın Alma Yazılım Varlık Yönetimi (SAM), belirli bir amaç için gerekenden daha fazla yazılım lisansı satın alma sürecini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu, bir şirket yazılım lisanslarını toplu olarak satın aldığında veya bir kuruluş aynı yazılım paketi için birden çok lisans satın aldığında oluşabilecek bir durumdur.
9- PaaS - Hizmet Olarak Platform (Platform as a Service)
Hizmet Olarak Platform (PaaS), müşterilerin tipik olarak bir uygulama geliştirme ve başlatmayla ilişkilendirilen altyapıyı oluşturma ve bakımını yapma karmaşıklığı olmadan uygulamaları geliştirmesi, çalıştırması ve yönetmesi için bir platform sağlayan isteğe bağlı bir hizmettir. PaaS, müşterilerin uygulama koduna odaklanmasını sağlarken, temel altyapı PaaS sağlayıcısı tarafından yönetilir.
10- Özel Bulut (Private Cloud)
Özel bulut, tek bir kuruluş için bir bulut hizmetine özel erişim sağlayan bir bulut bilgi işlem modelidir. Genellikle özel bir ağda barındırılır ve kuruluşun kendisi veya bir üçüncü taraf sağlayıcı tarafından yönetilir, bu da onu genel bulut çözümlerinden daha güvenli ve özelleştirilebilir bir seçenek haline getirir. Özel bulutlar, genel bulutlarla aynı ölçeklenebilirliği, güvenilirliği ve maliyet verimliliğini sağlar.
11- Lisans Sözleşmesi [Proof of License (aka License Entitlement or Proof of Entitlement)]
Lisans Sözleşmesi, bir yazılım ürününün yasal mülkiyetini doğrulamaya yönelik sistemdir. Yazılım ürününün satıcısı tarafından düzenlenen ve kullanıcının yazılımı kullanma yetkisine sahip olduğunu kanıtlayan bir belgedir. Ayrıca, kullanıcının ürünün özelliklerine ve güncellemelerine erişme hakkına sahip olduğunu kanıtlamak için de kullanılır.
12- Genel Bulut (Public Cloud)
Bulut hizmetleri olarak da bilinen Genel Bulut, yazılım, donanım ve hizmetler gibi kaynakları internet üzerinden kullanıcılara sağlayan bulut bilişim türüdür. Kullanıcıların bilgi işlem kaynaklarına internet bağlantısı olan her yerden erişmelerini sağlayarak, donanım ve yazılım satın alma ve bakım ihtiyacını ortadan kaldırır.
13- Ürün Kullanım Hakkı [Product Use Right (PUR)]
Ürün Kullanım Hakları, kullanıcıya bir ürün veya hizmeti kullanma ve erişme hakkı veren lisanslardır. Ürün Kullanım Hakları genellikle müşterilere tek seferlik bir ödeme veya devam eden bir abonelik ücreti karşılığında verilir. Bu haklar genellikle yazılım ve bulut hizmetleriyle ilişkilendirilir, ancak araba veya kitap gibi fiziksel ürünlere erişim izni vermek için de kullanılabilirler.
14- SaaS Hizmet Olarak Yazılım (Software as a Service)
Hizmet Olarak Yazılım (SaaS), kullanıcılara bulutta barındırılan uygulamalara erişim sağlayan bir yazılım sağlama modelidir. Tarayıcı tabanlı bu yazılım, müşterilere, uygulamalara internet üzerinden erişim hakkı sunar.
15- SAM Yazılım Varlık Yönetimi (Software Asset Management)
Yazılım Varlık Yönetimi (SAM), kuruluşların yazılım lisanslarının ve donanım satın alımlarının izlenmesini ve yönetilmesini sağlamak için kullandığı bir dizi iş sürecidir. Yazılımın lisans sözleşmelerine uygun olarak kullanılmasını sağlandığı için yasal sorun riski azalır.
SAM, yazılım ve donanım varlıklarının, satın alma anından elden çıkarmaya kadar süren yaşam döngüleri boyunca izlenmesini ve yönetilmesini içerir.
16- Stok Tutma Birimi [SKU (Stock Keeping Unit)]
Stok Tutma Birimi, bir mağazanın veya şirketin envanterindeki ürünleri takip etmek için kullanılan bir tanımlama kodudur. Tipik olarak harf ve sayıların bir kombinasyonundan oluşan ve belirli bir ürünü veya bir ürünün varyasyonunu tanımlamak için kullanılan benzersiz bir koddur.
17- Yazılım Lisans Denetimi (Software license audit)
Yazılım lisans denetimi, şirketlerin kendi kuruluşlarında kullanılan yazılım ürünlerinin lisanslarını inceledikleri bir süreçtir. Denetimin amacı, şirketin yazılım lisans sözleşmelerinin şartlarına uygun olduğundan emin olmaktır.
18- Uyumluluk [Software license compliance (aka Compliance)]
Uyumluluk, yazılımın lisanslama kurallarına ve düzenlemelerine uygun olarak kurulduğunun ve kullanıldığının doğrulanmasını içerir.
19- Yazılım Lisans Yönetimi (Software license management)
Yazılım Lisans Yönetimi (SLM), bir kuruluştaki yazılım lisanslarını izleme ve yönetme sürecidir. Yazılım kurulumlarının ve kullanımının izlenmesinin yanı sıra lisans uyumluluğunun uygulanmasını içerir. Bu süreç, kuruluşların yazılımı doğru kullandıklarından ve lisans sözleşmelerinin şartlarını aşmadıklarından emin olmaları açısından önemlidir.
20- Yazılım Normalleştirme (Software normalization)
Yazılım Normalleştirme, bir veri tabanının bütünlüğünü, performansını ve doğruluğunu iyileştirmek için bu veri tabanındaki verileri düzenleme sürecidir. Yinelenen veri miktarını azaltmaya yardımcı olur.
21- Sunucu Topolojisi (Server Topology)
Sunucu Topolojisi, birbirine bağlı bir ağda ağ bileşenlerinin (ör. sunucular, bilgisayarlar, anahtarlar, yönlendiriciler vb.) düzenlenmesidir. Bileşenler arasındaki bağlantıların nasıl kurulacağını ve aralarındaki veri akışının nasıl olacağını tanımlar.
22- Arttırma (True-Up)
Artırma ücreti, lisanslarınızı ve aboneliklerinizi güncel hale getirmek ya da kullanmaya devam edebilmek için ödemeniz gereken fark ücretidir.
23- Eksik Satın Alma / Eksik Lisanslama (Under-purchasing / Under-licensed)
Eksik satın alma veya Eksik lisanslama, bir işletmenin veya bireyin kullanımlarını karşılayacak kadar bir ürün veya hizmet satın almadığı durumu ifade eder.
24- Sanal Makine (Virtual machine)
Sanal makine, işletim sistemlerini gerçek makineye yüklemenize gerek kalmadan bu işletim sistemlerini mevcut donanımınızda çalıştırmanıza izin veren bir programdır.
25- XaaS
XaaS, "Hizmet Olarak Her Şey" anlamına gelir ve müşterilere internet üzerinden sunulan çok çeşitli çevrimiçi hizmetleri ve ürünleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu hizmetler ve ürünler genellikle bulutta barındırılır ve genellikle kullandıkça öde fiyatlandırma yapısıyla talep üzerine sağlanır.